Coarctatio aortae

Wat is een Coarctatio aortae?
De linkerhartkamer pompt het zuurstofrijke bloed via de aortaklep naar de grote lichaamsslagader (aorta). Vanuit de aorta ontspringen de slagaders naar het hoofd, de armen en alle organen in het lichaam.
Bij een coarctatio aortae (kortweg coarctatio) is een deel van de aortaboog, vlak na de afsplitsing van de slagader naar de linkerarm, ernstig vernauwd.
Door een coarctatio kan het bloed niet goed de onderzijde van het lichaam bereiken. De organen na de vernauwing in de aorta (o.a. lever, nieren en darmen) kunnen beschadigd raken omdat zij te weinig zuurstofrijk bloed ontvangen. Daarnaast zorgt een coarctatio voor een hoge bloeddruk (hypertensie) indien deze gemeten wordt aan de rechterarm. Dit geldt ook voor de bloeddruk in de linkerhartkamer, de hartkamer kan hierdoor beschadigd raken en functie verliezen.

Afbeelding 1. Coarctatio aortae.

Hoe stellen we de diagnose?
De diagnose coarctatio aortae wordt gesteld met behulp van o.a. bloeddrukmetingen en echocardiografie. Daarnaast kan ook gebruik worden gemaakt van een hartkatheterisatie, CT en MRI.
Soms zijn tijdens de zwangerschap al aanwijzingen voor een coarctatio aortae, als daar sprake van is zal samen met de (foetaal) cardioloog een plan worden gemaakt voor de geboorte en opvang van het kind.

De behandeling
In tegenstelling tot volwassenen kunnen baby’s met een coarctatio aortae erg ziek zijn ten gevolge van de ernstige vernauwing in de aorta. Hierbij kan al sprake zijn van schade aan het hart en de andere organen. De baby zal vaak op de intensive care worden opgenomen. Medicijnen zullen worden gegeven via een infuus die de hartfunctie ondersteunen. Daarnaast wordt de ademhaling soms ondersteunt met een beademingsmachine. Vaak zal worden gestart met een medicijn (Prostin) via een infuus. Prostin kan de mate van vernauwing van de aortaboog tijdelijk doen verminderen maar voorkomt een operatie of hartkatheterisatie niet.

Operatie
De behandeling van een coarctatio aortae bestaat uit een operatie waarbij de thoraxchirurg de vernauwing uit de aorta wegneemt (coarctectomie) zodat het zuurstofrijke bloed weer goed door het lichaam kan stromen.

Afbeelding 2. Chirurgische behandeling van een coarctatio aortae.

Hartkatheterisatie
Bij oudere kinderen en volwassenen kan een coarctatio aortae worden behandeld met een hartkatheterisatie. Via de slagader in de lies zal de interventie cardioloog met een ballon de coarctatio oprekken en zo nodig een stent achter laten.

Afbeelding 3. Behandeling van coarctatio aortae door stent plaatsing via hartkatheterisatie.

Poliklinische follow-up
Na de operatie blijven patiënten levenslang onder controle. In sommige patiënten ontstaat op de plaats van de operatie geleidelijk aan opnieuw een vernauwing in de aorta. Indien deze vernauwing ernstig is zal deze vaak worden behandeld met een hartkatheterisatie.

Bron illustraties: http://www.chd-diagrams.com

Illustrations are licensed under Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License by the New Media Center of the University of Basel