Bacteriële endocarditis

Wat is endocarditis?
Endocarditis is een ontsteking van de hartkleppen en/of de binnenwand van het hart (het endocard).

Oorzaken
Normaal is de binnenwand van het hart glad en glibberig, zodat bacteriën zich niet aan de wand kunnen hechten. Maar het oppervlak van een hartklep met een klepgebrek kan ruw worden, zodat bacteriën daar makkelijker aan vasthechten. Zit de bacterie eenmaal op het ruwe oppervlak, dan kan de infectie zich uitbreiden naar de binnenbekleding rond de hartklep. Na verloop van tijd lopen de hartklep en het omringende weefsel onherstelbare schade op.
De bacteriën kunnen op allerlei manieren in de bloedsomloop komen; via wonden in huid of darmen, via een wondje in het tandvlees van een slecht onderhouden gebit, na een kiesextractie of bijvoorbeeld via vervuilde injectienaalden.
Aangezien het risico op endocarditis veel groter is bij patiënten met een kunstklep of aangeboren hartziekten, wordt bij bepaalde ingrepen preventief antibiotica toegediend (endocarditis profylaxe), zodat het risico op endocarditis tijdens de ingreep zo klein mogelijk is.

Klachten
Een patiënt met endocarditis is vaak al langere tijd moe en ziek en heeft koorts. Er wordt niet altijd meteen aan een endocarditis gedacht bij deze veel voorkomende symptomen horende bij een infectie, maar pas later als deze klachten aanhouden en er geen duidelijke andere verklaring is. Er is dan ook vaak een (nieuw) hartgeruis te horen.
Soms zijn de eerste klachten het gevolg van aantasting van de hartklep waardoor er veranderingen in de hartfunctie ontstaan.

Diagnose
Door middel van een echo van het hart kan de vegetatie (klontering van bacteriën en ontstekingscellen op de plek van de infectie) zichtbaar gemaakt worden. Als dit niet lukt via een gewone echo, wordt er een echo via de slokdarm gemaakt. Bloedonderzoeken tonen aan of er bacteriën in het bloed aanwezig zijn en of ze reageren op medicijnen.

Behandeling
Endocarditis wordt behandeld met een krachtige antibiotica die gedurende een langere tijd moet worden gebruikt. In sommige gevallen is een operatie noodzakelijk waarbij de vegetatie verwijderd wordt, en de aangetaste hartklep hersteld of vervangen wordt. Dit dient bij voorkeur te gebeuren voordat de schade te groot is.